Η προέλευση του ονόματος Ρόδος που επικράτησε για το νησί έχει κυρίως συσχετισθεί με το ομώνυμο ιερό λουλούδι του θεού Ήλιου. Εξ αυτού, η Ρόδος αναφέρεται ως ‘νησί των ρόδων’, τόσο στην ελληνική, όσο και σε άλλες γλώσσες. Αυτός ο συσχετισμός εντοπίζεται και σε πολλά νομίσματα που κόπηκαν για λογαριασμό της αρχής του νησιού, τα οποία στον εμπροσθότυπο απεικονίζουν την προτομή του θεού Ήλιου και στον οπισθότυπο ένα ρόδο. Το όνομα Ρόδος φαίνεται να είναι προελληνικό. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία του σημερινού ονόματος του νησιού απαντάται στην Ιλιάδα του Ομήρου.
Σύμφωνα με διάφορους μύθους και ιστορικές αναφορές το όνομα Ρόδος δεν δόθηκε στο νησί κατά την ιστορική περίοδο, αλλά πολύ πρωιμότερα. Παράλληλα, αν λάβουμε υπόψιν μας ότι και το όνομα ‘ρόδον’ του φυτού έχει τις ρίζες του στην ίδια ακριβώς περίοδο, τότε συμπερασματικά προκύπτει ότι το σημερινό όνομα στο νησί έδωσαν οι προγενέστεροι από τα ελληνικά φύλα λαοί.
Στο νησί παράλληλα με το όνομα Ρόδος, δίδονταν κατά περιόδους και διάφορα προσωνύμια, τα οποία σχετίζονται με την πανίδα, τη χλωρίδα, τη μορφολογία, αλλά και άλλες ιδιότητες του νησιού. Τις σχετικές πληροφορίες παίρνουμε από διάφορους αρχαίους συγγραφείς μεταξύ αυτών και τον Πλίνιο, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά ‘Φέρεται καλούμενη πρότερον Οφιούσα, Αστερία, Αιθραία, Τριανακρία, Κορυμβία, Ποιήεσσα, Αταβυρία … κατόπιν Μακαρία και Ολοέσσα.’ (Hist. Nat.V.36). Ο Στράβων μας γνωρίζει ακόμη δύο ονόματα αποδιδόμενα στο νησί, Σταδία και Τελχινία (Γεωγρ. XIV, 2). Εκείνο της Πελαγίας μας αποκαλύπτεται από τον Αμμιανό Μαρκελλίνο (XVII, 7). Το όνομα Ηλιάς, τέλος, αναφέρεται από τον Λουκιανό (Ἔρωτες Λυκ.,7).
Οφιούσα και Ολόεσσα (θνητή, ολέθρια) ονομάστηκε εξαιτίας της ύπαρξης πολυάριθμων φιδιών.
Πελαγία επειδή σύμφωνα με το μύθο το νησί αναδύθηκε από τα βάθη της θάλασσας.
Αστερία εξαιτίας του έναστρου ουρανού της.
Αιθραία, επειδή, όπως εξηγεί και ο Πλίνιος δεν υπάρχει καμία ημέρα μέσα στο έτος που το νησί να στερείται ολότελα τον ήλιο.
Τρινακρία επειδή παρουσιάζει τρία κύρια ακρωτήρια.
Ποιήεσσα εξαιτίας της ευφορίας του εδάφους και της βλάστησης (ποίη=χλόη).
Αταβυρία από το όνομα του ψηλότερου βουνού της, το οποίο εξακολουθεί να φέρει την ίδια ονομασία μέχρι και σήμερα.
Μακαρία επειδή ήταν πλούσια προικισμένη από τη φύση και άρα και ευτυχισμένη.
Τελχινία από το όνομα των πρώτων κατοίκων του νησιού, τους Τελχίνες.
Ηλιάς εξαιτίας της μεγάλης ηλιοφάνειας του νησιού σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Τα προσωνύμια Κορυμβία και Σταδία είναι ιδιαίτερα προβληματικά στην ερμηνεία τους. Θεωρείται ότι το πρώτο οφείλεται είτε στην ανύψωση του νησιού από τα βάθη της θάλασσας, είτε από το φυτό κισσός που αφθονούσε στο νησί, αφού η λέξη κόρυμβος σημαίνει ταυτοχρόνως κορυφή και ύψος, βοτρύδι κισσού. Το Σταδία πιθανολογείται ότι προέκυψε είτε από το σχήμα του νησιού που θυμίζει αρχαίο στάδιο, είτε από μία φοινικική λέξη ‘Τσάδια’ που σημαίνει ερημωμένη, αποδεκατισμένη εξαιτίας της ύπαρξης πολλών φιδιών.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου